شهادت در نظام ارزشی اسلام، کمال مطلوبِ انسان و مقصد نهایی عارفان و سالکان طریق الی الله است. ایثار، جهاد و مقاومت مسیری برای رسیدن به بالاترین جایگاه آرمانی است؛ جایی که خداوند آن را «عند ربهم یرزقون» خوانده است. ایثار و شهادت در عرصه تاریخی، اجتماعی، فقهی و جز آن، موضوع دانش و بینش قرار گرفته است و مجموعه عظیمی از اندیشه و اخبار و گفتار فراهم آورده است. این دامنه وسیع و عمیق، که ذهن و زبان همه متفکرین جهان را به خود معطوف و همه آزاداندیشان را به خود مشغول نموده؛ «فرهنگ ایثار و شهادت» است. این فرهنگ مجموعه عظیمی از آیات، روایات، رویدادهای تاریخی، آثار ادبی و هنری و علوم ذهنی و رفتاری است که خداوند، آن را بلندمرتبه داشته و همه سطوح انسانی در فراهم‌آوری، تعین و تبیین آن نقش داشته‌اند؛ از رزمندگان عرصه پیکار تا متفکرین و مجتهدین اعصار؛ و از اهل سلوک و عرفان تا اهالی فلسفه و نظریه‌پردازان حوزه ادیان.
 بنیاد شهید و امور ایثارگران متولی چنین حوزه پردامنه و اصیل است. ایثار و شهادت در فرهنگ اسلامی، امری مبنایی و بسیار ملموس و معرّف است؛ اما بنا به مقتضیات زمان و تحولات جوامع انسانی از مظاهر و مصادیق متعدد برخوردار می‌شود. انواع گونه‌های ادبیات و هنر و اقسام جنبه‌های تبلیغی و ترویجی و همه عرصه‌های علوم و فنون می‌توانند سهمی در ایثار و شهادت و فرهنگِ متعلق به آن داشته باشند.
معرفی ارزش‌های بنیادین و ثمرات این فرهنگِ متعالی، نیازمند روزآمدی و نوگرایی است. تحول در عرصه فرهنگ ایثار و شهادت، مولود تحول در جامعه مخاطبان است. استفاده از همه ابزارها و همه امکانات برای ترویج و تبلیغ فرهنگ ایثار و شهادت یک ضرورت است؛ اما زبان کهنه و شیوه‌های نخ‌نما شده نمی‌تواند بهره‌وری از امکانات ملی را امکان‌پذیر نماید. تغییر در ذائقه گیرندگانِ پیام، ایجاب می‌کند که پیام‌آوران و تولیدکنندگان فرهنگ ایثار و شهادت، به یادگیری و سپس بهره‌گیری از زبانِ مناسب و بیانِ موردپسند روی‌آورند.
هرگونه حفظ و انتقال مادی و معنایی در حوزه فرهنگ نیازمند تبیین، ترویج و آموزش به شکل روشمند و روزآمد است. رکود، ساده‌انگاری و سطحی‌نگری در حوزه فرهنگ، بسیار آسیب‌زاست؛ و اثربخشی برنامه‌ها را از میان می‌برد. بر اهالی اندیشه و فرهنگ است که مدل مفهومی ایثار و شهادت را با بهره‌گیری از همه امکانات ملی تبیین و تعمیق کنند؛ و تمام جوانب این سرمایه مادی و معنوی را در سطوح داخلی، منطقه‌ای و جهانی پاسداری و تعظیم نمایند.
در جهان کنونی که گفتمانِ جوامع، تحت سیطره فضای وهم‌آلود مجازی است؛ ضرورت دارد که مفاهیم کلیدی و دامنه موضوعی اصطلاحات و عبارات، که دستمایه برنامه‌ریزان، کارشناسان و کارگزاران فرهنگ ایثار و شهادت است، به نحو بایسته تعریف، تبیین، تدوین و تشریح گردد. بازنمایی ارزش‌های اسلامی و انقلابی با تأکید بر اصل ولایت و مهدویت، همچنین ایثارگری و شهادت‌طلبی با تمرکز بر اندیشه مقاومت، امنیت و مودّت می‌تواند بخشی از برنامه تحولی محسوب گردد.
بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که با اندیشه روشن و قلم توانای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی پیش روی حکمرانیِ فرهنگی قرار گرفت به آینده‌نگری و جوان‌گرایی با تمرکز بر ایجاد نشاط و روحیه پیشرفت تأکید دارد؛ و فرهنگ ایثار و شهادت می‌تواند از این مسیر متحول گردد.
پاسداشت و تکریم ایثارگری و ایثارگران با تمرکز بر زیست مؤمنانه، صبر و عدالت؛ و تحول و تغییر با تکیه‌بر دارایی‌های عظیم سازمانی و ظرفیت‌های کلان ملی و فراملی سرلوحه برنامه‌های تحولی بنیاد شهید و امور ایثارگران در عرصه فرهنگی و اجتماعی است.
طرح ایده‌های نوآورانه و اجرای برنامه‌های جذاب و مؤثر با هدف مردمی‌سازی و ایجاد رونق و نشاط عمومی می‌تواند پشتوانه محکمی برای امنیت و پیشرفت ملی محسوب شود. بی‌شک لطف خداوند و روح شهدای بزرگوار مددرسانِ کسانی است که خاضعانه و صادقانه برای خدمتگزاری به فرهنگ متعالی ایثار و شهادت دغدغه‌مند هستند.